Physioblog

Μία από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις που κάνει κάποιος στον φυσικοθεραπευτή του ή στο γιατρό του, όταν πονάει η μέση του είναι : “ Μήπως πρέπει να κάνω μια μαγνητική για να δούμε καλύτερα τι έχω? ” . Αν είστε λοιπόν κάποιος που έχει πόνο στη μέση και σκέφτεται αυτήν ακριβώς την ερώτηση, τότε ίσως το παρακάτω κείμενο να σας φανεί χρήσιμο για να μπορέσετε να απαντήσετε την ερώτηση αυτή καλύτερα. Η μαγνητική τομογραφία (ΜRI) σαφέστατα έχει συμβάλει στο μέγιστο βαθμό την ιατρική κοινότητα στη διάγνωση παθήσεων και πλέον θεωρείται μία από τις πιο αξιόπιστες ακτινολογικές μεθόδους απεικόνισης του εσωτερικού ενός οργανισμού. Παρά το γεγονός όμως αυτό, η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζονται όλοι οι ασθενείς μαγνητική τομογραφία και σίγουρα ΔΕΝ χρειάζονται μαγνητική όλοι όσοι έχουν πόνο στη μέση. Για να το καταλάβουμε καλύτερα αυτό, πρέπει να σκεφτούμε τη μαγνητική ως αυτό που είναι, δηλαδή « μία φωτογραφία που τραβήχτηκε σε μία στιγμή μέσα στο χρόνο» …και μπορεί μια φωτογραφία να είναι χίλιες λέξεις, αλλά στην περίπτωση της μαγνητικής αυτές οι χίλιες λέξεις μπορεί να είναι ανώφελες και το χειρότερο,..μπορεί να σας «παραπλανήσουν». Είναι αρκετά συνηθισμένο να ανησυχεί κάποιος όταν η μαγνητική που έκανε για τη μέση του, είχε θετικά ευρήματα π.χ. δισκοπάθεια, δισκοκήλη. Αυτό όμως που πρέπει να γνωρίζετε για να μην ανησυχείτε είναι ότι αυτά τα ευρήματα πολύ πιθανόν να τα παρουσιάζατε και παλιότερα όταν ΔΕΝ είχατε κανένα πρόβλημα και κανέναν πόνο στη μέση σας. Και αυτό γιατί μαγνητικές τομογραφίες που έγιναν στα πλαίσια ερευνών σε υγιή άτομα ηλικίας 20-80ετών που δεν είχαν πόνο στη μέση, έδειξαν θετικά ευρήματα. Θα περίμενε κανείς τα υγιή αυτά άτομα καθώς δεν είχαν πόνο στη μέση, να έχουν «καθαρές μαγνητικές» δηλαδή χωρίς θετικά ευρήματα. Παρ’ολα αυτά, τα αποτελέσματα των μαγνητικών τους έδειξαν σημάδια κήλης, δισκοπάθειας, εκφυλιστικές αλλοιώσεις σπονδύλων και συγκεκριμένα:
√ Προβολή (πρόσθια / οπίσθια) δίσκου σε ποσοστό 52%
√ Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου σε ποσοστό 28%
√ Εκφύλιση δίσκου (σε άτομα πάνω από 60ετών) σε ποσοστό 90%
√ Εκφυλιστικές αλλοιώσεις στους σπονδύλους σε ποσοστό 38%
Αυτό δε σημαίνει σε καμμιά περίπτωση ότι η μαγνητική είναι αναξιόπιστη. Αυτό που σημαίνει είναι ότι μία μαγνητική από μόνη της, δηλαδή χωρίς και την ύπαρξη άλλων συμπτωμάτων, παραμένει μια απλή «φωτογραφία». Επομένως, ένας εκφυλισμένος δίσκος για παράδειγμα ή μία κήλη, δεν είναι απαραίτητο να αποτελούν και την αιτία του πόνου σας διότι μπορεί και να υπήρχαν εκεί και όταν δεν πονούσατε. Οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις στις αρθρώσεις ή/και στους δίσκους, είναι και αποτέλεσμα της φυσιολογικής φθοράς λόγω ηλικίας. Ας μη ξεχνάμε οτι αν γερνάμε στο «έξω» μας π.χ. ρυτίδες, θα γερνάμε και στο «μέσα» μας και εφόσον η μαγνητική φωτογραφίζει το «μέσα» μας, καλό είναι να σκέφτεστε τον εκφυλισμένο δίσκο σαν μια ρυτίδα δηλαδή ως σημάδι φυσιολογικής φθοράς. Άρα, πότε μια μαγνητική παύει να είναι μια απλή «φωτογραφία»? Πότε πρέπει να την κάνουμε? Ποια είναι εκείνα τα συμπτώματα που πρέπει να συνοδεύουν την κλινική μας εικόνα ούτως ώστε να έχει νόημα να κάνουμε μαγνητική εξέταση? Η μαγνητική εξέταση στη μέση είναι απαραίτητη και πρέπει να γίνεται σε κάθε άτομο που έχει τα ακόλουθα συμπτώματα:
√ Άτομα 50 ετών και πάνω, που έχουν νοσήσει με καρκίνο ή έχουν στο οικογενειακό τους ιστορικό άτομα με τη νόσο αυτή.
√ Απώλεια διατήρησης του ελέγχου της λειτουργίας του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης (ακράτεια)
√ Κατακράτηση ούρων
√ Απώλεια αισθητικότητας (μούδιασμα) στην περιοχή γύρω από τη λεκάνη δηλαδή μπροστά στα γεννητικά όργανα και πίσω στους γλουτούς.
√ Προοδευτική απώλεια νευρολογικής λειτουργίας που σημαίνει απώλεια αισθητικότητας και μυϊκή αδυναμία που γίνεται σταδιακά χειρότερη.
√ Καμιά βελτίωση της κατάστασής σας όσον αφορά τον πόνο μετά από διάστημα 4 εβδομάδων στο οποία διάστημα εσείς αντιμετωπίζετε το πρόβλημά σας με συντηρητική θεραπεία η οποία περιλαμβάνει και τη φυσικοθεραπεία.

Επομένως αν έχετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, τότε μιλήστε το συντομότερο με το γιατρό σας ο οποίος πιθανότατα θα σας παραπέμψει για μαγνητική εξέταση. Αν όμως το κύριο σύμπτωμά σας είναι πόνος στη μέση αλλά δεν παρουσιάζετε επιπρόσθετα ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα, τότε το πιο πιθανό είναι να μη χρειάζεστε μαγνητική και καλό θα είναι να μην την κάνετε γιατί όχι μόνο δε θα σας βοηθήσει να ξεπεράσετε το πρόβλημά σας αλλά μπορεί και να σας το κάνει χειρότερο γεμίζοντας σας με αβάσιμες ανησυχίες.
Μετά από μία «μη απαραίτητη» μαγνητική εξέταση, αυξάνεται πάρα πολύ ο κίνδυνος να αισθάνεται λανθασμένα ο ασθενής ότι έχει μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό που πίστευε ότι είχε, να αισθάνεται πιο πολύ «άρρωστος» και να θεωρεί λανθασμένα τον εαυτό του επιρρεπή σε πόνο στη μέση λόγω της «μαγνητικής του διάγνωσης».
Να είστε βέβαιοι ότι εφόσον το πρόβλημά σας είναι ο πόνος στη μέση και/ή στα πόδια και δεν παρουσιάζετε ένα ή περισσότερα από τα προαναφερθέντα παραπάνω συμπτώματα, τότε η μαγνητική δε σας χρειάζεται. Ο φυσικοθεραπευτής σας, σε συνεργασία με το γιατρό σας, είναι σε θέση να αξιολογήσουν το πρόβλημά σας με λεπτομερή τρόπο και να οργανώσουν ένα πλάνο αποκατάστασής του προβλήματός σας χωρίς τη χρήση των πληροφοριών που προκύπτουν από τη μαγνητική εξέταση. Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε εσείς είναι:
1) Να παραμείνετε ψύχραιμοι και να είστε σίγουροι ότι το πρόβλημά σας θα περάσει και θα γίνετε γρήγορα καλά
2) Να παραμείνετε δραστήριοι δηλαδή να περπατάτε και να κάνετε δραστηριότητες οι οποίες δεν χειροτερεύουν τα συμπτώματά σας.
3) Να ενημερώσετε το φυσικοθεραπευτή σας και να ζητήσετε τη συμβουλή του.
4) Να μη βιαστείτε να κάνετε πράγματα τα οποία μπορεί στη συνέχεια να μετανιώσετε π.χ. μαγνητική εξέταση, αλόγιστη χρήση φαρμάκων, ενέσεις και χειρουργείο.

References:
• Boden, S.D., Davis, D.O., Dina, T.S., Patronas, N.J., and Wiesel, S. W. (1990)
‘Abnormal magnetic resonance scans of the lumbar spine in asymptomatic
subjects. A prospective investigation.’ The Journal of Bone and Joint Surgery
American Volume 7, (3) 403-408
• Chou, R., Qaseem, A., Douglas K., Owens, M.D., and Shekelle, P. (2011)
‘Diagnostic Imaging for Low Back Pain: Advice for High-Value Health Care
From the American College of Physicians.’ Annals of Internal Medicine 154,
(3) 181-189
• Deyo, R.A. (1994) ‘Magnetic resonance imaging of the lumbar spine. Terrific
test or tar body?’ New England Journal of Medicine 331, (2) 115-116
• Deyo, R.A., Mirza, S.K., Turner, J.A., and Martin, B.I. (2009) ‘Overtreating
Chronic Back Pain: Time to Back Off?’ Journal of the American Board of
Family Medicine 22, (1) 62-68
• Flynn, T.W., Smith, B., and Chou, R. (2011) ‘Appropriate use of diagnostic
imaging in low back pain: a reminder that unnecessary imaging may do as
much harm as good.’ The Journal of orthopedic and sports physical therapy
41, (11) 838-846